ارز مسافرتی یکی از ابزارهای کلیدی سیاست‌گذاری ارزی کشورها برای مدیریت جریان ارز و حمایت از مسافران است. این ارز که با نرخ مصوب بانک مرکزی و تنها یک‌بار در سال به افراد بالای 18 سال تعلق میگیرد، در سفرهای خارجی می‌تواند فشار مالی را تا حدی کاهش دهد. از سوی دیگر، سیاست ارزی به دولت کمک می‌کند تا بخشی از تقاضای بازار ارز را از مسیر رسمی پاسخ دهد و مانع از افزایش تنش در بازار آزاد شود.
قیمت ارز مسافرتی توسط بانک مرکزی تعیین می‌شود و متقاضیان با ارائه مدارک مشخص، از طریق بانک‌هایی مانند ملی، ملت، سامان، پارسیان یا تجارت، می‌توانند درخواست خود را ثبت کنند. این مراحل و شرایطی مانند داشتن حداقل ۱۸ سال سن یا ارائه گذرنامه معتبر، به مسافران کمک می‌کند تا بدون اتلاف وقت، فرایند دریافت ارز را به‌درستی طی کنند. در این مقاله از وبلاگ درایو ایکس با جزئیات بیشتری درباره نحوه دریافت، مدارک موردنیاز و نکات مهم درباره ارز برای مسافران آشنا خواهید شد.
ارز مسافرتی چیست؟
بانک مرکزی هرسال برای مسافرانی که قصد سفر به برخی کشورهای خارجی دارند، نرخ مشخصی تعیین می‌کند. این مبلغ که پایین‌تر از قیمت بازار است، به‌عنوان کمک‌هزینه سفر پرداخت می‌شود. به همین دلیل، در پاسخ به این سوال که «ارز مسافرتی چند بار در سال داده می‌شود؟» باید گفت: تنها یک‌بار در سال به هر فرد تعلق میگیرد و مسافران پس از تهیه بلیت می‌توانند از طریق سامانه یا مراجعه به بانک‌های عامل، برای دریافت آن اقدام کنند.
شرایط دریافت ارز مسافرتی در سال ۱۴۰۴
دریافت ارز برای مسافرت مستلزم رعایت چند شرط مهم است. اطلاع دقیق از این شرایط، روند ثبت نام و دریافت را برای مسافران ساده‌تر می‌کند. از جمله موارد ضروری، داشتن حداقل ۱۸ سال سن و گذرنامه معتبر است. همچنین در سال ۱۴۰۴، متقاضی باید بلیت خود را تهیه کرده و حداکثر تا ۷ روز پیش از تاریخ پرواز، درخواست خود را ثبت کرده باشد.
سقف و میزان سهمیه ارز مسافرتی 1404 چقدر است؟
قیمت ارز باتوجه به نوع سفر (هوایی، زمینی، دریایی و ریلی) متغیر است که هرسال توسط بانک مرکزی تعیین می‌شود و رقم مشخص و ثابتی ندارد. در همین حین ممکن است این پرسش مطرح شود که «سقف ارز مسافرتی چقدر است؟» براساس اعلام بانک مرکزی، این مبلغ برای سفرهای هوایی ۵۰۰ یورو (برابر با 535 دلار آمریکا) و برای سفرهای زمینی، دریایی یا ریلی ۳۰۰ یورو (برابر با 321 دلار آمریکا) تعیین شده است. زائران اربعین هم می‌توانند ۲۰۰ هزار دینار و زائران حج هم ۵۰۰ یورو دریافت کنند.
مدارک لازم برای دریافت ارز مسافرتی
برای دریافت سهمیه ارز، ارائه مدارک معتبر ضروری است و بدون آن‌ها امکان ثبت درخواست وجود ندارد. درواقع، نخستین گام در این مسیر، شناخت و آماده‌سازی همین مدارک است. در ادامه، به‌صورت دقیق مدارک لازم برای گرفتن ارز مسافرتی را معرفی می‌کنیم.
- اصل و کپی گذرنامه با حداقل 6 ماه اعتبار
- اصل ویزای مقصد (در صورت لازم)
- اصل و کپی کارت شناسایی و ملی
- رسید پرداخت عوارض خروجی
- اصل بلیط به‌همراه کپی (با مهر آژانس مسافرتی)
- تکمیل فرم درخواست
- افتتاح حساب ارزی و واریز معادل ریالی مبلغ (نسبت به قیمت ارز مسافرتی)
مراحل دریافت ارز از بانک
تهیه ارز مسافرتی سال ۱۴۰۴ مستلزم طی‌کردن چند مرحله ساده اما مهم است. این فرایند، آماده‌کردن مدارک، ثبت درخواست و به انجام‌رساندن اقدامات بانکی مورد نیاز را شامل می‌شود. دریافت ارز برای مسافرت خارجی، نیازمند برنامه‌ریزی زمانی است؛ بنابراین، آگاهی از ترتیب درست مراحل، از تاخیر در روند دریافت جلوگیری می‌کند. در ادامه، این مراحل را به‌طور کامل و مرحله‌به‌مرحله ذکر کرده‌ایم.
- آماده‌سازی مدارک مورد نیاز
- پرکردن فرم و ثبت درخواست در سامانه ارز مسافرتی بانک ملی یا مراجعه حضوری به شعبه
- بررسی مدارک و تایید توسط بانک
- افتتاح حساب ارزی در بانک
- واریز مبلغ ریالی معادل ارز به حساب بانک
- دریافت رسید واریز مبلغ
- عبور از گیت فرودگاه و مراجعه به باجه ارزی برای سفرهای هوایی یا مراجعه به شعب مرزی خاص در سفرهای غیرهوایی
- دریافت ارز و رسید
ارز مسافرتی برای سفر زمینی یا هوایی چه تفاوت‌هایی دارند؟
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌ها، میزان ارز در نظرگرفته‌شده توسط بانک مرکزی برای هر نوع سفر و تفاوت در نرخ ارز مسافرتی بانک مرکزی است؛ چراکه برای سفرهای هوایی سهمیه‌ای بیشتر از سفرهای زمینی تعیین شده است.
تفاوت بعدی در محل دریافت ارز است. مسافرانی که قصد سفر هوایی دارند می‌توانند ارزهای خود را از شعب ارزی فرودگاه یا بعضی از بانک‌ها دریافت کنند. در مقابل، مسافران زمینی مجبور هستند تا به شعبه‌های ارزی نزدیک به مناطق مرزی مراجعه کنند؛ چراکه تمام شعب، این خدمات را برای سفرهای زمینی ارائه نمی‌دهند.
در نهایت می‌توان به این موضوع اشاره کرد که فرایند دریافت ارز برای سفرهای هوایی ساده‌تر و روان‌تر از سفرهای زمینی است؛ چون سفرهای زمینی محدویت‌های برنامه‌ریزی دارند و نیازمند پیگیری بیشتر هستند.
از کجا ارز مسافرتی بگیریم؟
بانک مرکزی همه‌ساله لیستی از بانک‌های معتبر برای ارائه ارز را اعلام می‌کند. این بانک‌ها که «بانک‌های عامل» نام دارند، طبق بخشنامه‌های رسمی و در چهارچوب تعیین‌شده، ارز مسافران را تامین می‌کنند. در ادامه فهرست بانک‌های ارائه‌دهنده ارز در سال جاری را آورده‌ایم.
بانک ملی
برای بسیاری از مسافران این سوال مطرح است که «چگونه ارز مسافرتی بگیریم؟» پاسخ به این پرسش، با شناخت بانک‌های عامل و آشنایی با مراحل ثبت درخواست آغاز می‌شود. در حال حاضر، بانک‌هایی مانند بانک ملی مسئول ثبت درخواست و پرداخت این ارز هستند.
این بانک روند ثبت و درخواست ساده‌تر و سریع‌تری دارد؛ چون هم به‌صورت آنلاین و در قالب اپلیکیشن «بله» درخواست را ثبت می‌کند و هم امکان پاسخگویی حضوری در شعب را فراهم کرده است. در حالت آنلاین، متقاضیان می‌توانند از بخش «ارز مسافرتی» در اپلیکیشن «بله»، درخواست خود را ثبت کنند؛ چراکه امکان دریافت ارز از فرودگاه در هر دو حالت وجود دارد.
بانک ملت
بانک ملت هم مانند بانک ملی امکان ثبت‌نام و خرید ارز مسافرتی را فراهم کرده است. با این تفاوت که این بانک خدمات ثبت درخواست را فقط به‌صورت حضوری ارائه می‌دهد. در صورت انتخاب بانک ملت، متقاضیان باید با در دست‌داشتن مدارک به شعبه مراجعه کنند. بعد از ثبت نام و دریافت حواله، امکان دریافت از طریق باجه خدمات ویژه ترانزیت فرودگاه و پایانه‌های خودپرداز ارزی وجود دارد.
بانک سامان
بانک سامان هم در کنار بانک ملی و ملت، خدمات ارز ارائه می‌دهد. نحوه دریافت ارز مسافرتی از بانک سامان به‌صورت حضوری است و ارزهای ثبت‌نامی از طریق این بانک در باجه‌های فرودگاه به مسافران تحویل داده می‌شود.
بانک‌های تجارت و پارسیان
این بانک‌ها صرفا مسئول پرداخت ارز ویژه سفرهای زیارتی هستند و متقاضیان می‌توانند با مراجعه حضوری به شعب منتخب برای ثبت درخواست خود اقدام کنند.
نرخ ارز مسافرتی چطور محاسبه می‌شود؟
قیمت دلار مسافرتی امروز براساس نرخ سامانه نیما محاسبه می‌شود و معمولا از نرخ بازار آزاد پایین‌تر است. این عدد توسط بانک مرکزی تعیین و به بانک‌های عامل ابلاغ می‌شود تا مبنای پرداخت ارز قرار بگیرد. البته، نوع ارز انتخابی، مقصد سفر و کارمزدی که بانک دریافت می‌کند هم می‌تواند در رقم نهایی نرخ تاثیر بگذارد.
ارز مسافرتی؛ بلیط طلایی برای داشتن یک سفر اقتصادی
تخصیص ارز برای مسافران، فرصتی ایده‌آل برای جبران قسمتی از هزینه‌های سفر خارج از کشور مثل سفر به دبی است. با داشتن اطلاعات دقیق از قیمت ارز مسافرتی، شرایط ثبت درخواست و تحویل ارز می‌توانید بودجه خود را مدیریت کنید و تجربه یک سفر کم‌هزینه را داشته باشید.
اگر موفق به دریافت ارز مسافرتی برای سفر به دبی شده‌اید، حالا زمان آن است که سایر بخش‌های سفرتان را هم با دقت برنامه‌ریزی کنید تا از سفرتان لذت ببرید. برای این منظور، استفاده از خدمات کرایه خودرو در درایو ایکس می‌تواند تجربه شما را در این سفر به‌مراتب راحت‌تر و حرفه‌ای‌تر کند. با درایو ایکس، راحت‌تر سفر کنید و جاهای مختلف دبی را از قلم نیندازید.
سوالات متداول
تفاوت دلار آزاد و دلار مسافرتی چیست؟
دلار آزاد با نرخ روز بازار عرضه می‌شود؛ اما دلار مسافرتی با نرخ پایین‌تر و تنها یک‌بار در سال توسط بانک مرکزی به مسافران واجد شرایط داده می‌شود.
ارز مسافرتی به چه کسانی تعلق میگیرد؟
به افراد بالای ۱۸ سال با گذرنامه معتبر و بلیط قطعی سفر خارجی تعلق میگیرد.
آیا به سفر زمینی ارز مسافرتی تعلق میگیرد؟
بله؛ برای سفرهای زمینی هم در نظر گرفته شده اما سهمیه آن کمتر از سفرهای هوایی است.
چطور سهمیه ارز مسافرتی را بگیریم؟
با آماده‌سازی مدارک، ثبت درخواست در سامانه بانک عامل و واریز معادل ریالی می‌توانید سهمیه را دریافت کنید.
آیا ارز مسافرتی به کودکان تعلق میگیرد؟
خیر؛ این ارز فقط به افراد بالای ۱۸ سال تعلق میگیرد.